Merhaba sevgili dostlar.. Yaklaşık 1 yıl kadar süren Kamboçya maceramdan sonra, bugün size biraz Kamboçya hakkında yanlış bilinen birkaç şeyden bahsetmek istiyorum.
Öncelikle Kamboçya’ya ne amaçla gittiğimizi belirlememiz en önemli konudur. Tatil mi yapacaksınız yoksa tatil modunda yaşayacak mısınız yoksa o ülkede yaşayıp çalışacak mısınız.. Bunu belirlemek önemli çünkü her biri farklı bir boyutta değerlendirilmeli ve bütçeniz ona göre şekillenmelidir. Yoksa büyük hayallerle gittiğiniz Kamboçya sizin için hayal kırıklığından başka bir şey olmayacaktır. Tatil için giden veya geliri olup tatil modunda bir süre Kamboçya’da yaşayan ve yaşamayı düşünen arkadaşlar için söylenecek çok fazla bir şey yok. Bu arkadaşlar zaten belli bir sabit gelir sahibi olup benim bu evrede vereceğim tavsiyelere pek ihtiyacı yoktur. Ancak bu ülkede iş yapmayı düşünen arkadaşlar için söylemek istediğim birkaç şey var. Öncelikle ne büyüklükte bir iş yapacaksınız bunu belirlemek önemli. Sebebi bütçesi 10000 dolar seviyesine kadar olan arkadaşların Kamboçya’dan beklediği kaymağı yemesine imkan yoktur. Bu miktara kadar olan işlerle genelde lokal bazlı işler yaparsınız ve kendinizi geçindirirsiniz. Yani dahada açarsak Kamboçya’daki yaşamınızı bedavaya getirmiş olursunuz ama para kazanırım buradan yürür giderim diyorsanız üzgünüm, bu miktarlar yeterli değildir. Daha fazla yatırıma, paraya dolayısıyla riske ihtiyacınız var.Tekrar söylemek istiyorum, eğer bütçeniz 10.000 dolar altı bir miktarsa bu parayla Kamboçya’da zenginlik hayali kurmayın. Hayatınızı idame ettirir, maximum bu ülkede nispeten bir şeyin eksikliğini hissetmeden yaşarsınız. Zaten bu miktarın üzerindeki yatırımları yapacak arkadaşlar, benim tavsiyelerime pek ihtiyacı yoktur. Bu kadar parayı buraya yatıracaksa bir zahmet bir danışmanlık veya consultant hizmeti alsın ama en temel kural az veya çok bu ülkeye gelip yerleşecekseniz veya iş yapacaksanız kesinlikle minimum 1 ay gelin, kalın, izleyin ve öyle karar verin..
Kamboçya ınsanlara para dağıtılan, gel su ısı yap para kazan diyen, hele hele insanları nazik kibar sizi seven isteyen bir yer değildir. Heleki Türkseniz işler bu ara çok daha zordur. E-visa dediğimiz uzun süreli bu ülkede kalmanızı sağlayan vizeyi ülkemiz vatandaşlarına artık vermemek için elinden geleni yapmaktadır Kamboçya. Bunda bizimde suçumuz yok değildir. Her şeyi suistimal etmeyi sevdiğimizden sanırım onlarda canlarından bezmişler.. İpsiz, sapsız diğer ülke vatandaşları bu vizeyi rahatlıkla alabilirken, size türlü zorluklar çıkarılmakta hatta verilmemektedir. Ha alırsınız ama bedelini ödemeyi göze alacaksınız. Bedelden kastım rüşvet, yani Doğu Avrupa ülkelerini kıskandıracak derecede rüşvet ağının yaygın olduğu ülkedir Kamboçya. Yeterince paranız var ise bu ülkede yiyemeyeceğiniz illegal nane yoktur. Bunun faydaları olduğu kadar zararlarıda çoktur. Bariz örnek misal şehrin hit bir yerinde bir yer kiraladınız ve güya kontrat yaptınız.. İşinizde fena gitmiyor.. Hani yer sahibi bunu görür, bu işi yapmak ister veyahut daha yüksek bir fiyata müşteri bulmuştur. Ona vermek ister. Hiç bir hak talep edemezsiniz. Çağıracağı polisin eline kim fazla para sıkıştırıyorsa o haklıdır ve siz hiçbir şey yapamazsınız. Hatta bir Kamboçyalıya karşı rüşvet vermeden haklı olabilme gibi bir şansınızda yoktur. Kontratınız elinizde baka baka çıkarsınız oradan. Bu örneği hemen her alana uygulayabilirsiniz. O yüzden lütfen iyi tartın iyi ölçün ve sonra bu ülkeye gelmeyi düşünün iş yapmak için.
Bir diğer konu Kamboçya’nın ucuz olduğunun düşünülmesidir. Bu tamamen efsanedir. Böyle bir şeyde yoktur. Bir Türk’ün Kamboçya’da ucuz yaşaması neredeyse imkansızdır. Pazar olsun, market olsun alınan her şey pahalıdır. Marketler hariç hemen hiçbir yerde fiyat etiketi bulamazsınız. Bunun sebebi Kamboçya’da insanlar fiyatları sızın maddi durumunuza, görünüşünüze göre belirlemesidir. Yani siz Kamboçyalı değilseniz zaten alacağınız her şey pahalıdır. En ucuz denilen yere dahi gitseniz sizi gördükleri anda daha pahalı fiyat söylemektedirler çünkü ortada etiket ve fiyat yoktur. Bu olay Tayland’da farklıdır mesela Tayland’da etiket hemen her yerde vardır ve milliyetinize göre değişmez. Ne gördüyseniz odur ancak Kamboçya’da sürekli olarak otonom bir şekilde kazıklanırsınız. Ucuz olarak söyleyebileceğim sadece içki ve sigaradır. Diğer hemen her şey örneğin Tayland’dan pahalıdır. Ev kiralarından tutunda, yiyecek içecek, kıyafete kadar her şey pahalıdır. Kıyası Tayland’la yapıyorum dikkat edin. Burada insanlar nedendir bilinmez, sizi kazıklar ve sanki şakaymış gibi gülerler. Şaşırırsınız çünkü onlara göre bu normaldır. Çünkü siz yani Kamboçya’lı olamayan herkes fazla para ödemekle mükelleftir burada, çünkü siz parayı agaçtan toplamaktasınız.
Velhasıl burayı ucuz falan zannetmeyin. 4 tane domatesin yarısı yeşildir 1.5 lıra minimum ödersınız 2 elmaya yaklaşık 5 tl ödersiniz. Örnekler çok.. Zeytin, peyniri kasada saklayabilirsiniz bu ülkede. Yatırım aracı olarak o derece yanı hersey ama her şey pahalıdır. Tayland’da 4 saatlık yola 10 dolar öderken burada 1.5 saatlık yola aynı parayı ödersiniz.
Kamboçya’lı ınsanların kafa yapısını anlamanız hakkında son bir ornek vererek kapatıyorum bu konuyu. Diyelim ki bir kız arkadaş edindiniz. Sıradan normal bir Kamboçya’lı kız sizinle tanıştığı ana kadar sokak yemekleri yiyen veyahut evde pişiren bu kız, bir anda zıt yönde değişir. O artık lüks restoranlara
gitmek isteyen birisidir. Ayda bir gece dışarıya çıkan kız, bakarsınız ki sizinle tanışınca bunu her zaman ister yani vahiy gelmişçesine her şeyin fazlasını isterler, hemde çok fazlasını.
İşte Kamboçya halkıda böyle eğer yabancıysanız siz fazlasını ödeyeceksiniz. Kamboçyalılar fakir yalanı ki kesinlikle böyle bir şey yok. Kamboçya’da fakirlik yoktur ama fakirliğini kullanma
konusunda tam bir usta sanatkardırlar. Sanki öyleymiş gibi davranıp sizden ne koparırsa koparırlar. Kamboçya’da koca binaları olan insanlar barakalarda yaşar. Asla gidip o apartmanda yaşamazlar çünkü aç gözlüdürler. Neden o daireyi doldurup ordan gelecek parayı almasın?
Kamboçyalıların kendilerine belirlediği yaşam standardı düşüktür. Parası olanla olmayan aslında pek ayırt edilemez çünkü ne kadar para kazanırsa kazansınlar hayat standartları bizimkisi gibi uç derecede değişmez. Unutmayın fakirlik yok, fakirliği kullanma var.
Son olarak Kamboçya insanından biraz bahsetmek isterim. Her millet gibi iyisi kötüsü vardır. Buna bir itirazım yok. Gerek benim, gerekse arkadaşlarımın gözlemlediği kadarıyla güvenilir insanlar değillerdir. Sevecen, güler yüzlü falan buda sizden bir çıkarı kazancı varsa geçerli olan bir şey aslına bakarsanız. Pek çoğu sizin bir açığınızı kollamakta ve bunu kullanabilecek potansiyel fazlasıyla bu insanlarda var. Örneğin iş yapıyorsunuz, bir fikriniz var. Yanınızda çalıştırdığınız adamın dahi bunu çalma ihtimali çok yüksektir.
Üretken bir toplum değil, o yüzden genelde sağdan soldan gördükleri başarılı fikirleri uyguluyorlar. İş ahlakı denen şey yok. Mesela elemanlarınıza güvenemezsiniz. Yine halk arasında olası bir çatışma durumunda eğer ki gözlerine kestirmişseler o gülen insanlardan eser kalmıyor. Sürekli sizin ne kazandığınızı kontrol ederler ve siz kazancınızı arttırdıkça sanki onların bunda payı artmışçasına sizden
olan çıkarlarını artırmak isterler. Yine bu tür durumlarda işi polise aksettirip yine polisle anlaşıp para sızdırabilirler. Bu çok sık olan bir şey.
Velhasılı dostlar bu ülke bizim kültürümüz ve yaşantımızla taban tabana zıt bir ülke bunu unutmayın. Ayrıca internette fazlaca çizilen pembe tablolara görmeden aldanmayın. Görün, gezin, orada yaşayanlarla konuşun ki sonra üzülmeyin hayal kırıklığına uğramayın.
Kamboçya Ve Yanlış Bilinenler adlı yazıyı yazan Sn. pluse üyemize tüm Asya Rehberi ekibi ve müdavimleri adına teşekkür ederiz.
Cevap Yaz